«با خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان، ترکیه تنها کشور قابل اعتماد برای تأمین ثبات افغانستان خواهد بود». اگر کسی با ادبیات بلند پروازانه رجب طیب اردوغان آشنایی نداشته باشد، این تصور برایش به وجود خواهد آمد که رئیس جمهور ترکیه قصد دارد با برنامه‌ای جامع، کامل و در عین حال تأثیرگذار بر آینده صلح و ثبات در افغانستان، وارد نشست سران ناتو شود. این در حالی است که ناکامی در برگزاری نشست صلح استانبول، آن هم باوجود تبلیغات و مقدمه چینی‌های گسترده، نشان داد نمی‌توان روی تأثیرگذاری ترک‌ها بر تحولات آینده افغانستان حساب ویژه‌ای باز کرد. بخشی از این موضوع از جایگاه درجه دوم و یا حتی درجه سوم افغانستان در اولویت‌های سیاست خارجی ترکیه سر منشأ می‌گیرد. نکته‌ای که سبب شده تا آنکارا خود صاحب ایده و ابتکار عمل نسبت به تحولات افغانستان نبوده و کشوری دنباله‌رو در تصمیمات منطقه‌ای و جهانی نشان دهد. برگزاری نشست صلح استانبول هم از این قاعده مستثنا نبوده است؛ چرا که بر اساس پیشنهاد و طرح آمریکایی‌ها پایه‌ریزی شده بود. در کنار آن، این مسئله مهم را هم نباید نادیده گرفت که ترکیه نمی‌تواند در جایگاه یک کشور بی‌طرف و قابل اعتبار و اعتماد در میان جناح‌های سیاسی مختلف افغانستان، به خصوص طالبان، نقش آفرینی کند. حضور در جمع نیروهای ناتو، روابط نزدیک با دولت کابل و کمک به آن در حوزه‌های مختلف از جمله نظامی و وابستگی نژادی و زبانی با برخی گروه‌ها و جناح‌های داخلی مانند ژنرال عبدالرشید دوستم، همگی مانع از آن می‌شود طالبان اطمینان لازم را به ترک‌ها داشته باشد. ترجیح طالبان بر تداوم مذاکرات در دوحه به جای استانبول هم تا حد زیادی از همین ملاحظات حاصل می‌شود.

با توجه به نکات مطرح شده، این موضوع در خور تأمل است که چرا اردوغان و دیگر مقامات سیاسی ترکیه سعی داشتند در نشست سران ناتو همچنان نقش و تأثیر گذاری خود در افغانستان را برجسته نشان دهند و چرا باوجود مخالفت صریح و شدید طالبان، بر تداوم حضورشان در این کشور و بر عهده گرفتن مسئولیت نه چندان مهمی چون محافظت از فرودگاه کابل اصرار داشته باشند. در این رابطه، بسیاری از تحلیلگران به معامله‌ای پشت پرده میان ترکیه و ناتو باور دارند؛ معامله‌ای که بر اساس آن، آمریکا و ناتو رفتارهای نامتعارفی چون خرید موشک‌های اس۴۰۰ روسی از سوی آنکارا را نادیده گرفته و در عوض، ترک‌ها تأمین امنیت تنها مسیر خروج اضطراری دیپلمات‌ها و مستشاران خارجی از افغانستان را بر عهده خواهند گرفت. در این میان، بحث تقابل آنکارا و طالبان باقی می‌ماند که با توجه به سابقه دو دهه حضور نظامی ترک‌ها در این کشور، حوزه عملیاتی محدود و همچنین رابطه بسیار حسنه آنکارا و اسلام آباد، به نظر نمی‌رسد مشکل و گرفتاری حادی برای نظامیان ترکیه به وجود آید.